روز عاشورا، روز شهادت حضرت اباعبدالله الحسین ـ علیه السّلام ـ و و یاران باوفایش و همچنین روز مصیبت و ناراحتی ائمّه اطهار ـ علیهم السّلام ـ و شیعیان ایشان است. نکات رفتاری یک شیعه در این روز عبارتند از: 

◊ به کاری از کارهای دنیا مشغول نشود و به کسب درآمد نپردازد؛

◊ مشغول گریه، نوحه و مصیبت باشد و به گونه‌ای عزاداری کند که در ماتم عزیزترین نزدیکان خود آنچنان عزاداری می‌نماید و خانواده خود را نیز بر این کار سفارش کند؛

◊ زیارت عاشورا بخواند؛

◊ بر قاتلان امام حسین ـ علیه السّلام ـ فراوان نفرین و لعنت کند؛

◊ این روز را بر دیگر شیعیان جهت مصیبت آن حضرت ـ علیه السّلام ـ تسلیت بگوید؛

◊ کتاب مقتل بخواند؛

◊ در صورتی که در نزد قبر امام حسین ـ علیه السّلام ـ باشد، به مردم آب دهد (که اگر چنین کند، مانند کسی باشد که لشکر آن حضرت ـ علیه السّلام ـ را آب داده و با ایشان در کربلا حاضر شده باشد)؛

◊ هزار مرتبه سوره توحید بخواند؛

◊ بدون آن که قصد روزه کرده باشد، از خوردن و آشامیدن پرهیز کند و پس از عصر به غذایی که اهل عزا می‌خورند (مانند غذاهای ساده، نه غذاهای لذیذ) افطار نماید؛

◊ لباس پاکیزه بپوشد و خود را شبیه کسانی که عزادارند درآورد؛

◊ روزهای تاسوعا و عاشورا را روزه نگیرد؛ زیرا بنی‌امیّه این دو روز را برای کوبیدن حضرت امام حسین ـ علیه السّلام ـ و یارانش جشن می‌گرفتند و جهت برکت روزه می‌گرفتند و حدیث‌های فراوانی در فضیلت این دو روز و روزه آن‌ها بر پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ به دروغ بستند، در حالی که احادیث فراوانی از اهــل‌بیت ـ علیهم السّلام ـ در مذمّت روزه این دو روز، و به ویژه روز عاشورا وارد شده است؛

◊ خندان نشود و هر کاری را که نوعی خشنودی محسوب شود انجام ندهد و مشغول لهو و لعب نگردد؛

◊ در پایان روز، یادی از خانواده امام حسین ـ علیه السّلام ـ و دختران و کودکان آن حضرت که در این وقت در کربلا اسیر دشمنان و مشغول ناراحتی و گریه بودند بکند و عزاداری نماید؛

◊ زیارت ویژه‌ای را که برای این روز در کتاب مفاتیح‌الجنان آمده است بخواند.

تلخیص: مفاتیح‌الجنان، اعمال روز عاشورا