اهمیت آماده کردن کودک و نوجوان برای روزه گرفتن در ماه رمضان و انس با احکام و موازین اسلامی به اندازه‌ای است که روایت‌ها و حدیث‌های مهمی در این باره از سوی ائمه اطهار علیهم‌السلام عنوان شده است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در حدیث اهل بیت علیهم السلام عنوان شده زمانی که نوجوانان به سن تکلیف رسیدند، حکم شرعی نماز و روزه برای آن‌ها واجب می‌شود. سن تکلیف برای دختران 9 سال و برای پسران 15  سال تعیین شده است؛ اما وقتی روایت‌ها را مرور می‌کنیم مشاهده می‌شود که در برخی احادیث سن 9 سالگی برای روزه گرفتن فرزندان- چه دختر باشند و چه پسر- تعیین شده است. در عین حال طبق احکام فقهی از طرف مراجع عظام تقلید، این سن برای دختران و پسران کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی خاصی که دارد، به‌نوعی اعلام شده تا سلامت آن‌ها را به مخاطره نیندازد. در این شرایط والدین وظیفه دارند تا زمان رسیدن فرزندان خود به سن تکلیف و روزه گرفتن در ماه رمضان، آن‌ها را با احکام شرعی و از جمله آداب ماه مبارک رمضان آشنا کنند. اهمیت آماده کردن کودک و نوجوان برای روزه گرفتن و انس با احکام و موازین اسلامی به اندازه‌ای است که روایت‌ها و حدیث‌های مهمی در این‌باره از سوی ائمه اطهار علیهم‌السلام عنوان شده است.

خبرگزاری تسنیم در گفت‌وگویی که با حجت‌الاسلام و المسلمین مسعود علایی، مدرس حوزه و دانشگاه و کارشناس تربیت اسلامی انجام داده، به بررسی ضرورت‌ها و بایسته‌های آشنا کردن و انس دادن کودکان و نوجوانان با امور اسلامی به‌ویژه روزه ماه رمضان پرداخته است. آن‌طور که این کارشناس خانواده اسلامی شرح می‌دهد، کودک و نوجوان به خصوص در زمان افطار کردن و یا سحری خوردن علاقه زیادی دارند که با بزرگ‌ترها هم‌سفره شوند. در این شرایط سرزنش آن‌ها و دور کردن از سفره افطار باعث دلخوری و دین‌گریزی آن‌ها می‌شود. خوب است بزرگ‌ترها از همین علاقه کودکانه به بهترین نحو ممکن بهره برده و از آن‌ها بخواهند تا در فیض بردن از این لحظات معنوی همراهشان شوند. چون همین هم‌سفرگی در لحظات معنوی سحر و غروب ماه مبارک رمضان آثار بسیار مهم و تأثیرگذاری در ساخت شخصیت دینی کودکان و نوجوانان دارد.

سن روزه‌گرفتن در حدیث اهل بیت علیهم‌السلام

در بعضی از مطالب گفته می‌شود که سن تکلیف، سنی است که دختر و پسر نوجوان باید روزه بگیرد. آیا در روایت‌ها اشاره‌ای به سن روزه گرفتن و اهمیت انس نوجوانان با این حکم شرعی وجود دارد؟

بله. نمونه‌های زیادی در احادیث وجود دارد که نشان می‌دهد انس دادن کودک و نوجوان با امور دینی به خصوص روزه گرفتن چه اندازه در تربیت آن‌ها اهمیت دارد. به عنوان مثال در روایتی عنوان شده که امام محمدباقر علیه السلام در مجلسی درباره سن تشویق کودکان به نماز صحبت می‌کردند.

در ضمن صحبت‌ها فرمودند: «ما کودکان خود را وقتی 5 ساله هستند به نماز امر می‌کنیم ولی شما کودکان خود را وقتی 7 ساله شدند به نماز امر کنید. ما کودکان خود را وقتی 7 ساله شدند به روزه وامی‌داریم، به اندازه‌ای که توان دارند؛ چه نصف روز باشد یا بیشتر یا کمتر. وقتی تشنگی و گرسنگی بر آن‌ها چیره شد، افطار می‌کنند تا اینکه به روزه عادت کنند و توان آن را بیابند. ولی شما کودکانتان را وقتی 9 ساله شدند، به اندازه‌ای که توان دارند به روزه وادارید و وقتی تشنگی بر آنان چیره شد، افطار کنند.» این روایت که در جلد سوم کتاب کافی نوشته شده نشان می‌دهد که چه اندازه مأنوس کردن نوجوانان با حکم روزه اهمیت دارد.