سولات بسیاری در رابطه با شهادت امام سجاد (ع) وجود دارد، اینکه تاریخ و نحوه شهادت آن امام بزرگوار در چه روزی است؟ چرا ایشان در روز عاشورا به شهادت نرسیدند.

علی بن حسین بن علی بن ابی طالب، مشهور به امام سجاد(ع) و امام زین العابدین(ع)، چهارمین امام شیعیان و فرزند امام حسین(ع) است. ایشان در روز عاشورا در کربلا حضور داشتند و 34 سال پس از واقعه عاشورا زنده بودند و همواره یاد و خاطره پدر بزرگوارشان و شهدای کربلا را زنده نگه می داشتند. به مناسبت شهادت امام چهارم مسلمین امام سجاد (ع ) این بخش از دین و مذهب نمناک را به تاریخ و نحوه شهادت امام سجاد(ع ) اختصاص داده ایم.

چرا امام سجاد (ع) در واقعه کربلا به شهادت نرسید؟

امام سجاد (ع ) در کربلا حضور داشتند، سوالی که پیش می آید این است که چگونه ایشان در روز عاشورا به شهادت نرسیدند در حالی که دشمن به طفل 6 ماهه امام حسین (ع) نیز رحم نکرد. باید بگوییم امام سجاد (ع ) در روز عاشورا به شدت بیمار بودند و نتوانستند در جنگ شرکت کنند. شیخ مفید به نقل از حمید بن مسلم می نویسد:

سپس به علی بن الحسین رسیدیم ، که در بستر افتاده و به شدت بیمار بود، گروهی از پیادگان با شمر رسیدند، آنان به شمر گفتند آیا این بیمار را نکشیم، من گفتم سبحان الله بیماری اش کارش را می سازد ( نیازی به کشتن نیست ) همواره چنین گفتم تا آنان را از او باز گرداندنم. (الارشاد، ج2)

طبری از امام سجاد علیه السلام نقل می کند:

در شبی که بامدادش پدرم به شهادت رسید، نشسته بودم و عمه ام زینب از من پرستاری می کرد ( و من بیمار بودم ). ( تاریخ طبری ج5 ،ص420 )

امام سجاد (ع ) در طول عمر خود بیمار نبودند و تنها در روز عاشورا بیمار بودند. بیماری ایشان به تقدیر الهی جهت مصون ماندن جان شریفش برای تصدی منصب امامت بوده است.

امام سجاد (ع ) چند سال پس از واقعه عاشورا عمر کردند؟

امام سجاد(ع) 34 سال پس از واقعه کربلا زنده بودند و امامت ایشان با شهادت امام حسین(ع) در عاشورای سال 61 قمری آغاز شد و تا زمان شهادتش، یعنی سال 94 قمری یا سال 95 قمری به مدت 34 سال ادامه داشت. (شیخ مفید، الارشاد، 1413ق، ج2، ص137)

در روایتی از امام صادق(ع) آمده است، «امام زین العابدین(ع) چهل سال بر پدر بزرگوارش گریه کرد، در حالی که روزها روزه بود و شب ها به نماز می ایستاد، هنگام افطار که غلام حضرت برای ایشان آب و غذا می برد، حضرت می فرمود:فرزند رسول خدا(ص) گرسنه کشته شد! فرزند رسول خدا تشنه، کشته شد! و پیوسته این سخن را تکرار می کرد و گریه می کرد به گونه ای که اشک های آن حضرت با آب و غذایش مخلوط می شد. پیوسته این گونه بود تا رحلت کرد.» (مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج45، ص149)

تاریخ و روز و ماه شهادت امام سجاد (ع )

امام سجاد (ع ) در ماه محرم سال 94 یا 95 هجری قمری به شهادت رسیدند. تاریخ دقیق شهادت امام سجاد(ع) روشن نیست. برخی روز شهادت ایشان را شنبه 12 محرم (طبرسی، اعلام الوری، 1390ق، ص256) و برخی 25 محرم می دانند. (قمی، منتهی الآمال، 1379ش، ج‏2، ص1167)

گزارش های دیگری نیز از جمله 18، 19، و 22 محرم در منابع دیده می شود. (امین، أعیان الشیعة، 1403ق، ج‏1، ص629)

سن امام سجاد (ع ) در زمان شهادت

برخی از مورخان معتقدند که امام زین العابدین علیه السلام در واقعه کربلا 22 سال سن داشتند. سن امام سجاد (ع ) هنگام شهادت 57 سال گفته شده است. (کلینی، الکافی، 1407ق، ج1، ص466)

نحوه شهادت و قاتل امام سجاد (ع )

حضرت سید الساجدین (ع) پس از واقعه کربلا یاد و نام شهدای کربلا را با ایراد خطبه هایی زنده نگه می داشت. فصاحت و بلاغت کلام و رفتار شایسته این امام بزرگوار سبب شده بود که ایشان در دل مردم جا باز کند و ضایل و مکارم اخلاقی آن حضرت (ع) در هر مجلس و محفلی بیان می شد و همین امر سبب ترس امویان شده بود.

وَلید بن عبدالمَلِک ششمین حاکم اموی که پس از پدرش عبدالملک بن مروان به حکومت رسید، بیش از همه کینه امام را در دل داشت. او بار ها می گفت:«من تا وقتی که علی بن الحسین در دنیا باشد راحت نیستم».

او زمانی که زمام سلطنت را به دست گرفت، زهر کشنده ای برای کارگزارش در مدینه فرستاد و به او دستور داد تا این زهر را به امام بخوراند و امام سجاد (ع ) در مدینه و به دستور وَلید بن عبدالمَلِک با سم به شهادت رسیدند.

قبرستان بقیع مدفن پیکر پاک امام سجاد (ع)

پس از شهادت امام سجاد (ع ) مردم بیشماری به شهر مدینه آمده و پیکر پاکشان در میان انبوه جمعیت تشییع شد. بدن مطهر حضرت سجاد (ع) را به قبرستان بقیع بردند. مزار امام سجاد (ع ) در قبرستان بقیع کنار قبر امام حسن مجتبی(ع)، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) است.